Zgodność z RoHS, REACH
Zgodność z RoHS i REACH to dwa kluczowe wymogi prawne Unii Europejskiej (UE) dotyczące bezpieczeństwa chemicznego produktów wprowadzanych na rynek UE, które mają również istotne znaczenie dla producentów i importerów drukarek wielkoformatowych (LFP) oraz innych urządzeń elektronicznych i elektrycznych. Chociaż są to regulacje unijne, ich wpływ jest globalny, ponieważ wiele firm produkujących na rynek europejski stosuje te standardy również dla produktów sprzedawanych w innych częściach świata.
RoHS (Restriction of Hazardous Substances Directive):
- Pełna nazwa: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (EEE). Pierwsza dyrektywa RoHS (2002/95/WE) weszła w życie w 2006 roku, a następnie została zastąpiona przez nowsze wersje, tzw. RoHS 2 (2011/65/UE) i RoHS 3 (Delegowana Dyrektywa Komisji (UE) 2015/863, która rozszerzyła listę substancji).
- Cel: Ochrona zdrowia ludzkiego i środowiska poprzez ograniczenie stosowania określonych substancji niebezpiecznych w produkcji EEE, które mogłyby uwalniać się do środowiska na etapie produkcji, użytkowania, a zwłaszcza utylizacji (np. na wysypiskach, podczas nieprawidłowego recyklingu).
- Substancje objęte ograniczeniem (lista może być aktualizowana):
- Ołów (Pb)
- Rtęć (Hg)
- Kadm (Cd)
- Sześciowartościowy chrom (Cr VI+)
- Polibromowane bifenyle (PBB) – środki zmniejszające palność
- Polibromowane etery difenylowe (PBDE) – środki zmniejszające palność
- Ftalany (dodane przez RoHS 3):
- Ftalan di(2-etyloheksylu) (DEHP)
- Ftalan benzylu butylu (BBP)
- Ftalan dibutylu (DBP)
- Ftalan diizobutylu (DIBP)
- Wymagania: Producenci EEE (w tym drukarek LFP) muszą zapewnić, że ich produkty wprowadzane na rynek UE nie zawierają tych substancji powyżej ściśle określonych, maksymalnych dopuszczalnych stężeń wagowych w materiałach jednorodnych (np. 0.1% dla większości substancji, 0.01% dla kadmu).
- Oznaczenie CE: Zgodność z dyrektywą RoHS jest jednym z warunków umożliwiających producentowi naniesienie na produkt oznakowania CE, które jest deklaracją zgodności z zasadniczymi wymaganiami dyrektyw UE i jest niezbędne do legalnego wprowadzenia produktu na rynek EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego).
REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals):
- Pełna nazwa: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów. Weszło w życie w 2007 roku.
- Cel: Zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska przed zagrożeniami stwarzanymi przez chemikalia, przy jednoczesnym wspieraniu konkurencyjności i innowacyjności przemysłu chemicznego UE. REACH przenosi większą odpowiedzialność za zarządzanie ryzykiem związanym z chemikaliami na przemysł.
- Kluczowe elementy REACH:
- Rejestracja (Registration): Producenci i importerzy substancji chemicznych (w ilościach powyżej 1 tony rocznie) muszą zarejestrować je w Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA), dostarczając szczegółowych informacji o ich właściwościach i bezpiecznym stosowaniu.
- Ocena (Evaluation): ECHA i państwa członkowskie UE oceniają informacje z rejestracji w celu identyfikacji potencjalnych zagrożeń.
- Udzielanie zezwoleń (Authorisation): Substancje wzbudzające szczególnie duże obawy (SVHC – Substances of Very High Concern), takie jak substancje rakotwórcze, mutagenne, działające szkodliwie na rozrodczość (CMR), trwałe, wykazujące zdolność do bioakumulacji i toksyczne (PBT), bardzo trwałe i wykazujące bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (vPvB) lub substancje o równie poważnych skutkach (np. zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego), mogą zostać umieszczone na tzw. “liście kandydackiej SVHC”, a następnie podlegać procedurze udzielania zezwoleń na ich dalsze stosowanie (jeśli nie ma bezpieczniejszych alternatyw).
- Ograniczenia (Restriction): Możliwość wprowadzenia ograniczeń dotyczących produkcji, wprowadzania do obrotu lub stosowania niektórych niebezpiecznych substancji, jeśli ryzyko z nimi związane nie jest odpowiednio kontrolowane.
- Obowiązki dla producentów wyrobów (w tym drukarek LFP):
- Muszą oni zapewnić, że ich produkty nie zawierają substancji z listy kandydackiej SVHC w stężeniu przekraczającym 0.1% wagowo w wyrobie. Jeśli tak jest, mają obowiązek poinformować o tym swoich klientów (odbiorców profesjonalnych) i konsumentów (na żądanie).
- Muszą również przestrzegać ewentualnych ograniczeń dotyczących stosowania określonych substancji w swoich produktach.
Znaczenie zgodności z RoHS i REACH dla drukarek LFP:
- Bezpieczeństwo produktu: Gwarantuje, że drukarki i ich komponenty (w tym atramenty, części elektroniczne, obudowy) są wolne od (lub zawierają tylko śladowe, dopuszczalne ilości) najbardziej szkodliwych substancji, co jest korzystne dla zdrowia użytkowników i osób zajmujących się ich serwisowaniem czy recyklingiem.
- Ochrona środowiska: Minimalizuje ryzyko uwalniania się tych substancji do środowiska na każdym etapie cyklu życia produktu.
- Dostęp do rynku UE: Zgodność z tymi regulacjami jest warunkiem koniecznym do legalnego wprowadzania i sprzedaży drukarek LFP na rynku Unii Europejskiej, który jest jednym z największych rynków na świecie.
- Globalny standard: Wiele krajów spoza UE przyjęło podobne regulacje (np. China RoHS, California RoHS) lub oczekuje od dostawców spełniania standardów unijnych, co czyni zgodność z RoHS i REACH de facto globalnym wymogiem dla wielu producentów.
- Odpowiedzialność korporacyjna: Demonstruje zaangażowanie producenta w bezpieczeństwo produktów i ochronę środowiska.
Producenci drukarek LFP muszą prowadzić staranne zarządzanie łańcuchem dostaw, testować komponenty i materiały oraz utrzymywać odpowiednią dokumentację, aby zapewnić i móc udowodnić zgodność swoich produktów z wymogami RoHS i REACH. Dla użytkownika końcowego, informacja o takiej zgodności (często zawarta w deklaracji zgodności CE lub w specyfikacjach produktu) jest potwierdzeniem, że urządzenie spełnia wysokie standardy bezpieczeństwa chemicznego.