Serwer DNS

Serwer DNS (Domain Name System server) jest nieodzownym elementem infrastruktury sieciowej, który odgrywa kluczową rolę w umożliwieniu drukarkom, kserokopiarkom, urządzeniom wielofunkcyjnym (MFP) oraz wszystkim innym urządzeniom podłączonym do sieci (komputerom, serwerom, smartfonom) łatwego i intuicyjnego korzystania z zasobów internetowych oraz lokalnych przy użyciu czytelnych dla człowieka nazw domenowych. Głównym zadaniem serwera DNS jest działanie jako rozproszona, hierarchiczna baza danych, która tłumaczy (rozwiązuje – ang. resolving) alfanumeryczne nazwy domenowe (np. www.example.com, serwerpoczty.mojafirma.pl, aktualizacje.producent.com) na odpowiadające im numeryczne adresy IP (np. 203.0.113.45), które są niezbędne do nawiązania faktycznego połączenia sieciowego i маршрутизации (kierowania) pakietów danych w sieciach opartych na protokole IP. Bez prawidłowo skonfigurowanego i dostępnego serwera DNS, urządzenie drukujące, mimo posiadania poprawnego adresu IP i połączenia z siecią, nie byłoby w stanie odnaleźć i połączyć się z wieloma usługami i systemami, do których odwołuje się poprzez ich nazwy, co znacząco ograniczyłoby jego funkcjonalność sieciową.

Kiedy drukarka lub MFP potrzebuje uzyskać dostęp do zasobu sieciowego identyfikowanego przez nazwę domenową (co jest znacznie częstsze i wygodniejsze niż pamiętanie i wpisywanie surowych adresów IP), wykonuje następujące kroki: najpierw wysyła zapytanie DNS do jednego ze skonfigurowanych na nim serwerów DNS. Zapytanie to zawiera nazwę domenową, którą urządzenie chce “przetłumaczyć”. Serwer DNS, po otrzymaniu takiego zapytania, przeszukuje swoją lokalną pamięć podręczną (cache) w poszukiwaniu pasującego rekordu. Jeśli go nie znajdzie, może odpytać inne, wyższe w hierarchii serwery DNS (np. serwery główne – root servers, serwery TLD – Top-Level Domain, autorytatywne serwery DNS dla danej domeny), aż uzyska odpowiedź lub stwierdzi, że dana nazwa nie istnieje. Po znalezieniu odpowiedniego rekordu, serwer DNS odsyła do urządzenia drukującego powiązany z daną nazwą adres IP. Dopiero wtedy urządzenie, dysponując już numerycznym adresem IP, może zainicjować właściwe połączenie sieciowe (np. TCP/IP) z docelowym serwerem lub usługą.

Konfiguracja adresu (lub adresów, zazwyczaj podaje się co najmniej dwa dla redundancji – podstawowy i zapasowy) serwera DNS jest fundamentalną częścią ustawień sieciowych TCP/IP na każdym urządzeniu drukującym. Jeśli urządzenie jest skonfigurowane do automatycznego pobierania konfiguracji sieciowej z serwera DHCP, to adresy serwerów DNS są zazwyczaj dostarczane automatycznie przez ten serwer, razem z adresem IP, maską podsieci i bramą domyślną. Jest to najczęstszy i najprostszy sposób konfiguracji. W przypadku ręcznego, statycznego konfigurowania adresu IP, administrator musi również ręcznie wprowadzić poprawne adresy IP odpowiednich serwerów DNS (np. serwerów DNS dostarczanych przez dostawcę usług internetowych – ISP, publicznych serwerów DNS takich jak Google Public DNS 8.8.8.8 i 8.8.4.4 lub Cloudflare DNS 1.1.1.1, albo wewnętrznych, firmowych serwerów DNS). Firmowe serwery DNS są szczególnie ważne w środowiskach korporacyjnych, ponieważ oprócz rozwiązywania nazw publicznych (internetowych), odpowiadają również za rozwiązywanie nazw hostów i usług wewnątrz lokalnej domeny firmowej.

Brak dostępu do działającego serwera DNS lub jego nieprawidłowa konfiguracja na drukarce/MFP będzie skutkować niemożnością korzystania z wielu kluczowych funkcji sieciowych, które opierają się na komunikacji z innymi systemami poprzez ich nazwy domenowe. Do takich funkcji należą między innymi:

  • Skanowanie do e-mail: Urządzenie musi przetłumaczyć nazwę domenową serwera pocztowego SMTP (np. smtp.office365.com) na jego adres IP, aby móc wysłać zeskanowany dokument.
  • Integracja z usługami chmurowymi: Dostęp do platform takich jak Google Drive, Dropbox, OneDrive czy SharePoint Online, zarówno w celu skanowania do chmury, jak i drukowania z chmury, wymaga rozwiązywania nazw domenowych serwerów tych usług.
  • Aktualizacje oprogramowania wewnętrznego (firmware) online: Pliki aktualizacji są zazwyczaj pobierane z serwerów producenta, do których urządzenie odwołuje się poprzez ich nazwy domenowe.
  • Synchronizacja czasu z serwerami NTP (Network Time Protocol): Aby urządzenie mogło utrzymać dokładny czas, często łączy się z publicznymi lub firmowymi serwerami NTP, identyfikowanymi przez nazwy domenowe (np. pool.ntp.org).
  • Wysyłanie powiadomień o błędach i alertów na zewnętrzne adresy e-mail.
  • Prawidłowe działanie niektórych funkcji bezpieczeństwa: Na przykład weryfikacja certyfikatów cyfrowych może wymagać odpytania serwerów CRL (Certificate Revocation List) lub OCSP (Online Certificate Status Protocol), które są dostępne pod nazwami domenowymi.
  • Komunikacja z platformami zarządzania drukiem (MPS), jeśli centralny serwer zarządzający jest identyfikowany przez nazwę.

W przypadku problemów z działaniem tych funkcji, jednym z pierwszych kroków diagnostycznych powinno być sprawdzenie poprawności konfiguracji serwerów DNS na urządzeniu drukującym oraz upewnienie się, że serwery te są osiągalne z sieci, w której znajduje się urządzenie. Nowoczesne drukarki/MFP często oferują w swoich menu diagnostycznych narzędzia do testowania połączenia z serwerem DNS lub wykonywania zapytań DNS (np. ping na nazwę domenową).

Podsumowując, serwer DNS jest cichym, ale absolutnie niezbędnym bohaterem w świecie sieci komputerowych, w tym dla prawidłowego funkcjonowania sieciowego drukarek, kserokopiarek i MFP. Umożliwiając tłumaczenie przyjaznych dla człowieka nazw domenowych na techniczne adresy IP, zapewnia on płynną i efektywną komunikację tych urządzeń z szeroką gamą usług internetowych i zasobów sieci lokalnej, co jest fundamentem wielu ich zaawansowanych funkcji.