Rozdzielczość optyczna

Rozdzielczość optyczna (Optical Resolution) to parametr, który w kontekście drukarek atramentowych (inkjet printers), a zwłaszcza ich głowic drukujących (printheads), odnosi się do fizycznej liczby indywidualnych dysz (nozzles) rozmieszczonych na jednostkę długości (zazwyczaj na cal) na głowicy drukującej. Jest to miara rzeczywistej, sprzętowej zdolności głowicy do nanoszenia odrębnych punktów atramentu i stanowi podstawę dla osiągania określonej szczegółowości i ostrości wydruku. Rozdzielczość optyczna jest często określana jako natywna rozdzielczość głowicy.

Należy odróżnić rozdzielczość optyczną od rozdzielczości druku (Print Resolution lub Addressable Resolution), która jest podawana w specyfikacjach drukarek (np. 1200×1200 dpi, 2400×1200 dpi, 2880×1440 dpi). Rozdzielczość druku jest często wartością wyższą niż sama rozdzielczość optyczna głowicy i jest osiągana poprzez kombinację kilku czynników:

  • Rozdzielczości optycznej głowicy (w kierunku prostopadłym do ruchu karetki).
  • Precyzji systemu transportu medium (w kierunku ruchu medium).
  • Zaawansowanych technik sterowania głowicą, takich jak:
    • Technologia zmiennej wielkości kropli (Variable Dot Technology): Pozwala na nanoszenie kropli o różnych rozmiarach, co wpływa na postrzeganą gładkość i szczegółowość.
    • Precyzyjne pozycjonowanie kropli (Accurate Dot Placement): Zdolność do umieszczania kropli nie tylko w siatce wynikającej z rozdzielczości optycznej, ale także z pewnymi przesunięciami.
    • Wieloprzebiegowy druk (Multi-pass Printing): Nanoszenie obrazu w kilku przejściach karetki, gdzie w każdym przejściu używana jest tylko część dysz lub kropelki są nanoszone z niewielkimi przesunięciami, co pozwala “zagęścić” obraz i zredukować artefakty.
    • Interpolacja: Algorytmy w oprogramowaniu firmowym (firmware) drukarki lub w RIP mogą interpolować dane obrazu, aby symulować wyższą rozdzielczość niż fizyczna rozdzielczość optyczna.

Jak definiowana jest rozdzielczość optyczna głowicy?

Rozdzielczość optyczna głowicy jest najczęściej określana przez liczbę dysz na cal (NPI – Nozzles Per Inch) wzdłuż rzędu (lub rzędów) dysz. Na przykład:

  • Jeśli głowica drukująca ma rzędy dysz rozmieszczone z gęstością 360 NPI, oznacza to, że jej rozdzielczość optyczna w tym kierunku wynosi 360 dpi.
  • Jeśli głowica ma dwa przeplatane rzędy dysz, każdy o gęstości 360 NPI, efektywna rozdzielczość optyczna może być wyższa, np. 720 dpi.

Znaczenie rozdzielczości optycznej:

  • Podstawa dla szczegółowości: Im wyższa rozdzielczość optyczna głowicy, tym mniejsze mogą być pojedyncze punkty (kropelki atramentu) i tym gęściej mogą być one rozmieszczone, co przekłada się na zdolność do reprodukcji drobniejszych detali, cieńszych linii i gładszych krawędzi.
  • Wpływ na prędkość druku: Głowice o wyższej rozdzielczości optycznej (większej liczbie dysz na cal) mogą potencjalnie drukować szybciej przy zachowaniu tej samej jakości, ponieważ za jednym przejściem karetki mogą pokryć obraz z większą liczbą detali.
  • Jakość natywna: Rozdzielczość optyczna określa “surową”, sprzętową zdolność głowicy. Chociaż techniki programowe mogą ją “poprawiać” lub symulować wyższe wartości, to jednak jakość obrazu jest często najlepsza, gdy pracuje się w rozdzielczościach będących wielokrotnością lub podwielokrotnością rozdzielczości optycznej głowicy.

Rozdzielczość optyczna a rozdzielczość skanowania (w MFP LFP):

W przypadku urządzeń wielofunkcyjnych wielkoformatowych (MFP LFP), które posiadają również moduł skanera, termin “rozdzielczość optyczna” jest również używany do opisania zdolności skanera do fizycznego rozróżniania detali.

  • Rozdzielczość optyczna skanera jest określana przez liczbę elementów światłoczułych (np. w sensorze CCD lub CIS) na jednostkę długości (np. 600 dpi, 1200 dpi).
  • Jest to najważniejszy parametr określający rzeczywistą zdolność skanera do przechwytywania szczegółów. Należy ją odróżniać od rozdzielczości interpolowanej (interpolated resolution), która jest wartością sztucznie zwiększaną przez oprogramowanie i nie dodaje rzeczywistych informacji do obrazu.

Gdzie szukać informacji o rozdzielczości optycznej?

  • Producenci głowic drukujących (np. Epson, Ricoh, Konica Minolta, HP, Canon) podają rozdzielczość optyczną (lub NPI) w specyfikacjach technicznych swoich głowic.
  • Producenci drukarek rzadziej bezpośrednio eksponują rozdzielczość optyczną samych głowic w materiałach marketingowych dla użytkownika końcowego. Zamiast tego podają oni maksymalną rozdzielczość druku (np. 2880 x 1440 dpi), która jest wynikiem działania całego systemu.
  • Niemniej jednak, dla specjalistów i osób głębiej analizujących technologię, informacja o natywnej rozdzielczości głowicy może być cennym wskaźnikiem jej możliwości.

Chociaż dla przeciętnego użytkownika ważniejsza jest finalna rozdzielczość druku i ogólna jakość obrazu, to rozdzielczość optyczna głowicy jest fundamentalnym parametrem technologicznym, który leży u podstaw zdolności drukarki do tworzenia szczegółowych i precyzyjnych wydruków. Postęp w miniaturyzacji i zagęszczaniu dysz na głowicach drukujących jest jednym z kluczowych kierunków rozwoju technologii druku atramentowego.