Regulacja wysokości głowicy (dla grubości nośnika)

Regulacja wysokości głowicy (Head Height Adjustment lub Head Gap / Platen Gap Adjustment) to kluczowa funkcja w drukarkach atramentowych (inkjet printers), w tym w drukarkach wielkoformatowych (LFP), która pozwala na dostosowanie odległości pomiędzy dyszami (nozzles) głowicy drukującej (printhead) a powierzchnią załadowanego nośnika druku (print media). Prawidłowe ustawienie tej wysokości jest niezbędne dla zapewnienia optymalnej jakości druku, uniknięcia uszkodzenia głowicy lub medium oraz dla umożliwienia drukowania na materiałach o różnej grubości (media thickness).

Dlaczego regulacja wysokości głowicy jest ważna?

Odległość między głowicą a medium (często nazywana “head gap” lub “platen gap”) ma bezpośredni wpływ na:

  1. Jakość druku:
    • Zbyt duża odległość: Jeśli głowica jest ustawiona zbyt wysoko nad medium, krople atramentu muszą przebyć dłuższą drogę w powietrzu. Może to prowadzić do:
      • Utraty precyzji ich umiejscowienia (rozpylenie, “mgiełka” wokół punktów).
      • Pogorszenia ostrości linii i detali.
      • Zmniejszenia gęstości optycznej (kolory mogą wydawać się mniej nasycone).
      • Problemów z pasowaniem kolorów.
    • Zbyt mała odległość: Jeśli głowica jest ustawiona zbyt blisko medium (lub medium jest grubsze niż oczekiwano przy danym ustawieniu), istnieje wysokie ryzyko:
      • Uderzenia głowicy o medium (Head Strike / Head Crash): Jest to bardzo niebezpieczna sytuacja, która może prowadzić do trwałego, fizycznego uszkodzenia delikatnych dysz głowicy drukującej (zatkanie, zarysowanie, odkształcenie płyty dysz). Naprawa lub wymiana głowicy jest zazwyczaj bardzo kosztowna.
      • Rozmazywania świeżego atramentu: Głowica lub karetka może dotykać i rozmazywać świeżo naniesiony atrament.
      • Zarysowania lub uszkodzenia powierzchni medium.
  2. Możliwość drukowania na mediach o różnej grubości:
    • Drukarki LFP są często używane do drukowania na szerokiej gamie mediów, od cienkich papierów i folii po grube kartony, płótna, a w przypadku drukarek płaskich – na sztywnych płytach o znacznej grubości.
    • Funkcja regulacji wysokości głowicy jest niezbędna, aby dostosować drukarkę do aktualnie używanego medium i zapewnić bezpieczny oraz optymalny proces druku.

Metody regulacji wysokości głowicy:

  1. Regulacja ręczna (Manual Head Height Adjustment):
    • W niektórych, zwłaszcza starszych lub prostszych, modelach LFP, użytkownik musi ręcznie ustawić wysokość głowicy za pomocą specjalnej dźwigni, pokrętła lub poprzez wybór odpowiedniego ustawienia mechanicznego w drukarce.
    • Często jest to powiązane z wyborem typu medium na panelu sterowania, gdzie drukarka sugeruje lub narzuca określone położenie głowicy dla danej kategorii materiału.
    • Wymaga to od operatora znajomości grubości używanego medium i starannego przestrzegania zaleceń producenta.
  2. Regulacja automatyczna (Automatic Head Height Adjustment):
    • Wiele nowoczesnych, profesjonalnych drukarek LFP jest wyposażonych w systemy automatycznej regulacji wysokości głowicy.
    • Czujniki grubości medium: Drukarka wykorzystuje czujniki (np. optyczne, ultradźwiękowe, mechaniczne) do zmierzenia rzeczywistej grubości załadowanego medium (lub odczytuje tę informację z profilu medium wybranego przez użytkownika lub wykrytego automatycznie).
    • Automatyczne pozycjonowanie: Na podstawie zmierzonej lub zadeklarowanej grubości, oprogramowanie firmowe (firmware) drukarki automatycznie steruje silnikiem lub mechanizmem, który precyzyjnie podnosi lub opuszcza zespół karetki z głowicami drukującymi na odpowiednią wysokość nad medium.
    • Zalety: Znacznie upraszcza obsługę, minimalizuje ryzyko błędów ludzkich, zapewnia optymalne ustawienie dla każdego medium, chroni głowicę.
  3. Wybór profilu medium:
    • Nawet jeśli regulacja nie jest w pełni automatyczna (w sensie pomiaru grubości), wybór odpowiedniego, predefiniowanego profilu medium (Media Profile) w ustawieniach drukarki zazwyczaj powoduje automatyczne dostosowanie przez drukarkę wielu parametrów, w tym optymalnej wysokości głowicy dla tego konkretnego typu materiału (na podstawie zapisanej w profilu informacji o jego typowej grubości).

Zakres regulacji wysokości głowicy:

  • Zakres, w jakim można regulować wysokość głowicy, zależy od konstrukcji drukarki.
  • W standardowych drukarkach LFP rolowych lub arkuszowych (przeznaczonych do elastycznych mediów), zakres ten może wynosić od ułamków milimetra (dla bardzo cienkich folii) do kilku milimetrów (dla grubszych płócien czy kartonów). Np. typowe ustawienia to 1.5 mm, 2.0 mm, 2.5 mm nad medium.
  • W drukarkach płaskich (flatbed printers), które są zaprojektowane do druku na sztywnych płytach, zakres regulacji wysokości głowicy jest znacznie większy i może wynosić nawet kilka centymetrów (np. do 50 mm, 100 mm lub więcej), aby umożliwić druk na bardzo grubych obiektach.

Kiedy sprawdzać/regulować wysokość głowicy?

  • Przy każdej zmianie typu lub grubości medium: Jest to absolutnie kluczowe.
  • Po załadowaniu nowej roli lub arkusza, nawet jeśli jest to ten sam typ medium co poprzednio (aby upewnić się, że ustawienia są poprawne).
  • Jeśli pojawiają się problemy z jakością druku (rozmycie, smugi) lub słychać nietypowe odgłosy (np. szuranie głowicy o medium).
  • Okresowo, w ramach konserwacji, aby sprawdzić, czy mechanizm regulacji działa prawidłowo (zwłaszcza w systemach automatycznych).

Prawidłowa regulacja wysokości głowicy drukującej jest jednym z najważniejszych czynników zapewniających bezawaryjną pracę drukarki wielkoformatowej i uzyskanie wydruków o najwyższej możliwej jakości. Zawsze należy postępować zgodnie z zaleceniami producenta drukarki dotyczącymi ustawień dla poszczególnych typów mediów.