Papier samoprzylepny

Papier samoprzylepny (ang. self-adhesive paper / label paper) to specjalistyczny typ papieru, który po jednej stronie jest pokryty warstwą kleju, a od strony kleju zabezpieczony jest podkładem lub folią ochronną, która jest usuwana przed przyklejeniem papieru do powierzchni. Jest to papier przeznaczony do drukowania etykiet o różnym przeznaczeniu – adresowych, produktowych, informacyjnych, identyfikacyjnych, ostrzegawczych, dekoracyjnych, naklejek itp. Papier samoprzylepny jest materiałem eksploatacyjnym, który wymaga szczególnej uwagi podczas drukowania ze względu na jego specyficzną budowę i ryzyko uszkodzenia drukarki, zwłaszcza w przypadku drukarek laserowych.

 

Typowy arkusz papieru samoprzylepnego do drukowania (np. w formacie A4 lub Letter) składa się z co najmniej trzech warstw, które są ze sobą połączone:

  1. Warstwa wierzchnia (ang. face stock / label material): Jest to papier (o różnej gramaturze, kolorze, wykończeniu, np. matowy, błyszczący, powlekany) lub folia plastikowa (np. poliester, polipropylen), na której drukujemy treść etykiety. Ta warstwa jest zaprojektowana do przyjmowania atramentu (w drukarkach atramentowych) lub tonera (w drukarkach laserowych). Kształt i rozmieszczenie poszczególnych etykiet na arkuszu są zazwyczaj nacięte w tej warstwie, aby można je było łatwo odkleić.
  2. Warstwa kleju (ang. adhesive layer): Pokrywa całą lub część tylnej strony warstwy wierzchniej. Jest to klej, który umożliwia przyklejenie etykiety do docelowej powierzchni. Kleje mogą mieć różną siłę przyczepności (np. trwałe, usuwalne, specjalistyczne do niskich/wysokich temperatur).
  3. Podkład / Warstwa ochronna (ang. liner / backing paper / release liner): Jest to papier (często o wyższej gramaturze niż warstwa wierzchnia) lub folia, która jest pokryta cienką warstwą silikonu od strony kleju. Podkład pełni kilka kluczowych funkcji:
    • Chroni warstwę kleju przed wyschnięciem i zanieczyszczeniem.
    • Nadaje całemu arkuszowi sztywność i stabilność wymiarową, umożliwiając jego podawanie przez mechanizmy drukarki (np. podajniki papieru, rolki transportowe).
    • Umożliwia łatwe odklejanie etykiety (warstwy wierzchniej z klejem) od podkładu po wydrukowaniu.

Papier samoprzylepny jest dostępny w arkuszach o różnych formatach (np. A4, Letter) z nadrukowanymi lub naciętymi kształtami etykiet w określonym układzie. Dostępny jest również w rolkach dla dedykowanych drukarek etykiet (np. drukarki termiczne, termotransferowe).

 

Kompatybilność papieru samoprzylepnego z drukarkami:
Papier samoprzylepny może być używany zarówno w drukarkach atramentowych, jak i laserowych, ale wymaga specyficznego typu papieru dedykowanego do danej technologii druku. Powłoka i klej muszą być odporne na warunki panujące w danej technologii.

  • Papier samoprzylepny do drukarek atramentowych: warstwa wierzchnia jest zoptymalizowana do wchłaniania tuszu i zapobiegania rozmazywaniu. Klej i podkład muszą być odporne na wilgoć z tuszu i procesy schnięcia.
  • Papier samoprzylepny do drukarek laserowych: jest to szczególnie krytyczne i wymaga specjalnego papieru dedykowanego do drukarek laserowych. Zarówno warstwa wierzchnia, jak i klej i podkład muszą być odporne na bardzo wysokie temperatury (do 220°C) i ciśnienie w zespole utrwalania (fuser). Klej termotopliwy musi być stabilny w tych temperaturach. Jeśli klej rozpuści się pod wpływem ciepła i dostanie się do zespołu utrwalania lub innych mechanizmów drukarki (np. rolek transportowych), może to spowodować poważne uszkodzenia: przywieranie papieru, uszkodzenie wałków (np. wałka grzewczego/folii utrwalającej, wałka dociskowego), zabrudzenie ścieżki papieru, zwiększone zacięcia, a nawet uszkodzenie optyki lub systemu obrazowania. Takie uszkodzenia są zazwyczaj trudne i bardzo kosztowne w naprawie, często wymagające wymiany całego zespołu utrwalania.

Drukowanie na papierze samoprzylepnym w drukarkach laserowych wymaga, aby wszystkie warstwy papieru (wierzchnia, klej, podkład) były termoodporne i aby klej nie rozpuszczał się lub nie stawał się zbyt płynny w wysokiej temperaturze utrwalacza. Należy używać tylko papieru samoprzylepnego wyraźnie oznaczonego przez renomowanego producenta jako kompatybilny z drukarkami laserowymi (lub z daną technologią utrwalania, np. “Laser Printing Safe”).

 

Zalecenia dotyczące drukowania na papierze samoprzylepnym:

  • Zawsze używaj papieru samoprzylepnego dedykowanego do technologii druku (laserowej lub atramentowej) i kompatybilnego z konkretnym modelem drukarki (sprawdź specyfikację techniczną drukarki i zalecenia producenta).
  • Sprawdź gramaturę papieru samoprzylepnego (zazwyczaj podawaną dla całego arkusza z podkładem) i upewnij się, że mieści się w zakresie obsługiwanej gramatury przez drukarkę, zwłaszcza dla tacy uniwersalnej.
  • Zazwyczaj zaleca się podawanie papieru samoprzylepnego z tacy uniwersalnej (podajnika ręcznego). Oferuje ona prostszy i często bardziej bezpośredni tor transportu (szczególnie ważny dla sztywniejszych mediów), co zmniejsza ryzyko zacięć i odklejenia etykiet wewnątrz urządzenia.
  • W sterowniku drukarki należy poprawnie wybrać typ medium (np. “Etykiety”, “Papier samoprzylepny”, “Papier gruby”) i gramaturę. Poinformuje to drukarkę o właściwościach papieru, dzięki czemu może ona dostosować parametry procesu (np. temperatury zespołu utrwalania, prędkości transportu) w celu minimalizacji ryzyka problemów.
  • Nie ładuj zbyt wielu arkuszy papieru samoprzylepnego do podajnika jednocześnie; zazwyczaj zaleca się drukowanie z tacy uniwersalnej po jednym arkuszu.
  • Nigdy nie próbuj drukować na papierze samoprzylepnym, z którego odkleiły się etykiety przed drukowaniem lub którego klej jest uszkodzony (np. wyciekł na krawędziach).
  • Upewnij się, że etykiety na arkuszu są całkowicie płaskie i dobrze przylegają do podkładu.

Papier samoprzylepny jest materiałem eksploatacyjnym, który wymaga szczególnej uwagi i prawidłowego stosowania, aby uniknąć problemów z jakością wydruku, zacięć papieru i poważnych uszkodzeń drukarki. Jest to droższy papier w porównaniu do papieru biurowego.