Papier powlekany
Papier powlekany (ang. coated paper) to typ papieru, którego powierzchnia została pokryta jedną lub kilkoma warstwami (powłokami). Powłoki te są nanoszone na bazowy papier w celu poprawy jego właściwości optycznych, gładkości, jasności, nieprzezroczystości oraz zdolności do przyjmowania i utrzymywania atramentu lub tonera. Papier powlekany jest przeznaczony do drukowania wysokiej jakości grafik, zdjęć i dokumentów, dla których estetyka i wierne odwzorowanie kolorów są krytyczne. W przeciwieństwie do papieru niepowlekanego (np. standardowy papier biurowy/ksero), który ma bardziej porowatą, włóknistą powierzchnię, papier powlekany ma bardziej zamkniętą i gładką strukturę powierzchni, co wpływa na sposób interakcji z materiałami barwiącymi.
Powłoka nanoszona na papier jest zazwyczaj mieszanką pigmentów mineralnych (np. kaolin, węglan wapnia, dwutlenek tytanu), które zwiększają białość, gładkość i nieprzezroczystość, oraz spoiw (np. lateks, skrobia), które utrzymują pigmenty razem i wiążą je z papierem bazowym. Dodatkowe dodatki mogą być używane do kontroli połysku, gładkości i innych właściwości powierzchniowych.
Papier powlekany jest projektowany tak, aby zredukować nadmierne wchłanianie atramentu (w przypadku drukarek atramentowych) lub tonera (w przypadku drukarek laserowych) w głąb papieru bazowego. Zamiast wnikać głęboko w strukturę włókien, tusz lub toner pozostaje bliżej powierzchni papieru, co przekłada się na bardziej żywe, nasycone kolory, wyższy kontrast i ostrzejsze detale.
Kluczowe właściwości papieru powlekanego:
- Gładkość: główną cechą papieru powlekanego jest jego wyjątkowa gładkość w porównaniu do papieru niepowlekanego. Gładkość jest mierzona i może być bardzo wysoka (np. w przypadku papieru błyszczącego). Wysoka gładkość wpływa na ostrość i definicję drukowanego tekstu i grafiki oraz na przyczepność tonera/wchłanianie tuszu.
- Właściwości optyczne: papier powlekany ma zazwyczaj bardzo wysoką jasność i białość, co zapewnia doskonały kontrast i żywe kolory. Rodzaj powłoki wpływa również na połysk powierzchni.
- Nieprzezroczystość: dzięki powłoce i często wyższej gramaturze, papier powlekany ma dobrą nieprzezroczystość, co jest ważne w przypadku druku dwustronnego.
- Wykończenie powierzchni: papier powlekany jest dostępny w różnych wykończeniach powierzchni, co wpływa na wygląd i odbiór wydruku:
- Błyszczący (Glossy): powierzchnia o wysokim połysku, odbijająca dużo światła. Podkreśla żywość kolorów i kontrast. Stosowany do zdjęć, materiałów marketingowych o wysokiej jakości wizualnej. (Zobacz opis Papier błyszczący).
- Matowy (Matte): powierzchnia bez połysku, redukująca odbicia światła. Nadaje wydrukom elegancki, stonowany wygląd. Stosowany do raportów, prezentacji, portfolio. (Zobacz opis Papier matowy).
- Satynowy (Satin) / Półbłyszczący (Semi-Gloss): wykończenie pośrednie między matowym a błyszczącym, z subtelnym połyskiem. Oferuje dobry kompromis między żywością kolorów a redukcją odblasków. (Zobacz opis Papier satynowy).
- Jedwabisty (Silk): gładka powierzchnia o delikatnym połysku, przypominająca jedwab. (Zobacz opis Papier jedwabisty).
- Perłowy (Pearl) / Metalizowany: z połyskiem perłowym lub metalicznym, nadający luksusowy wygląd. Często zaliczany do papierów ozdobnych. (Zobacz opis Papier perłowy).
Zastosowania papieru powlekanego: Papier powlekany jest szeroko stosowany w poligrafii i drukowaniu materiałów marketingowych, reklamowych i wydawniczych, takich jak:
- Broszury, ulotki, foldery, katalogi.
- Czasopisma i magazyny.
- Plakaty i materiały POS (Point of Sale).
- Wysokiej jakości wydruki graficzne i zdjęciowe.
- Okładki broszur i raportów.
- Materiały promocyjne premium.
Kompatybilność papieru powlekanego z drukarkami: Papier powlekany jest dostępny w wersjach dedykowanych do drukarek atramentowych i drukarek laserowych. Papier powlekany do drukarek atramentowych ma powłokę, która szybko wchłania tusz i zapobiega rozmazywaniu na powierzchni. Papier powlekany do drukarek laserowych jest bardziej skomplikowany, ponieważ zarówno papier bazowy, jak i powłoka muszą być odporne na wysokie temperatury zespołu utrwalania (fuser) i zapewniać dobrą przyczepność tonera do gładkiej powierzchni powłoki podczas utrwalania. Niewłaściwy papier powlekany w drukarce laserowej może nie utrwalić tonera prawidłowo, powodować przywieranie papieru lub uszkodzić zespół utrwalania.
Drukowanie na papierze powlekanym w drukarkach laserowych wymaga, aby zespół utrwalania był w stanie osiągnąć odpowiednią temperaturę i ciśnienie do prawidłowego utrwalenia tonera na gładkiej powierzchni powłoki. Nie wszystkie drukarki laserowe, zwłaszcza modele podstawowe i starsze, są przystosowane do drukowania na papierach powlekanych i błyszczących. Używanie papieru powlekanego niekompatybilnego z drukarką laserową może prowadzić do słabego utrwalania tonera (toner można łatwo zetrzeć z papieru), przywierania papieru do wałka utrwalającego (zacięć), uszkodzenia zespołu utrwalania (np. folii utrwalającej, wałka grzewczego lub dociskowego) lub problemów z transportem papieru.
Przy drukowaniu na papierze powlekanym, należy zawsze sprawdzić specyfikację techniczną drukarki/kserokopiarki i zalecenia producenta dotyczące obsługiwanych typów papieru powlekanej (np. błyszczący, matowy, satynowy) i gramatur. W sterowniku drukarki lub na panelu urządzenia należy poprawnie wybrać typ medium (np. “Papier powlekany błyszczący”, “Papier powlekany matowy”, “Papier powlekany satynowy”, “Papier powlekany o wysokiej gramaturze”) i gramaturę, aby drukarka mogła dostosować parametry procesu drukowania (zwłaszcza temperatury i prędkości zespołu utrwalania) w celu uzyskania najlepszej jakości i niezawodności. Papier powlekany jest zazwyczaj podawany z tacy uniwersalnej lub specjalistycznych kaset ze względu na jego grubość i właściwości powierzchniowe. Jest to materiał eksploatacyjny stosowany do tworzenia wysokiej jakości wizualnych wydruków.
