Logi zdarzeń bezpieczeństwa

Logi zdarzeń bezpieczeństwa (Security Event Logs), w kontekście drukarek, kserokopiarek i urządzeń wielofunkcyjnych (MFP), to specjalistyczne dzienniki (pliki lub wpisy w bazie danych) generowane i przechowywane przez te urządzenia lub przez systemy z nimi współpracujące (np. serwery druku, oprogramowanie do zarządzania drukiem, systemy SIEM). Zawierają one chronologiczny zapis informacji o zdarzeniach, które mają znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa urządzenia i przetwarzanych przez nie danych. Logi zdarzeń bezpieczeństwa są kluczowym narzędziem dla administratorów IT i specjalistów ds. bezpieczeństwa, ponieważ umożliwiają monitorowanie prób dostępu, wykrywanie potencjalnych incydentów bezpieczeństwa, analizę przyczyn tych incydentów (forensics), audytowanie zgodności z politykami oraz podejmowanie odpowiednich działań prewencyjnych lub naprawczych. Skuteczne gromadzenie, archiwizacja logów i regularna analiza logów zdarzeń bezpieczeństwa są niezbędne do utrzymania bezpiecznego środowiska druku.

Jakie zdarzenia są zazwyczaj rejestrowane w logach bezpieczeństwa MFP?

Zakres informacji rejestrowanych w logach zdarzeń bezpieczeństwa może się różnić w zależności od modelu urządzenia, jego konfiguracji oraz możliwości oprogramowania wewnętrznego (firmware). Typowe zdarzenia to:

  1. Próby uwierzytelniania (Authentication Attempts):
    • Udane logowania: Kto (nazwa użytkownika, kod dostępu, identyfikator karty), kiedy i z jakiego adresu IP/stacji roboczej pomyślnie zalogował się do urządzenia (do panelu sterowania, interfejsu webowego EWS, czy innych usług).
    • Nieudane próby logowania: Rejestrowanie niepoprawnych prób wprowadzenia hasła/PINu, co może wskazywać na próby odgadnięcia poświadczeń (ataki typu brute-force) lub błędy użytkowników. Wielokrotne nieudane próby z tego samego źródła powinny generować alert.
    • Wylogowania użytkowników (manualne lub automatyczne po okresie bezczynności).
  2. Zmiany w konfiguracji urządzenia (Configuration Changes):
    • Rejestrowanie, kto, kiedy i jakie zmiany wprowadził w krytycznych ustawieniach urządzenia, zwłaszcza tych dotyczących bezpieczeństwa, np.:
      • Zmiana hasła administratora.
      • Modyfikacja ustawień sieciowych (adres IP, DNS, zapora).
      • Zmiany w konfiguracji protokołów sieciowych (włączanie/wyłączanie usług).
      • Modyfikacja ustawień kontroli dostępu, uprawnień użytkowników.
      • Zmiany w konfiguracji szyfrowania, certyfikatów bezpieczeństwa.
      • Aktualizacje firmware’u.
  3. Dostęp do funkcji i zasobów (Access to Functions and Resources):
    • Rejestrowanie, kto i kiedy korzystał z poszczególnych funkcji urządzenia, zwłaszcza tych potencjalnie wrażliwych, np.:
      • Dostęp do zapisanych zadań drukowania.
      • Korzystanie z funkcji skanowania do lokalizacji zewnętrznych (e-mail, chmura, USB).
      • Dostęp do książki adresowej.
      • Próby dostępu do zablokowanych funkcji.
  4. Zdarzenia związane z bezpieczeństwem fizycznym (jeśli monitorowane):
    • Np. otwarcie pokryw serwisowych (jeśli są czujniki).
    • Alerty z czujników wykrywających próbę nieautoryzowanego przeniesienia urządzenia (rzadziej).
  5. Błędy i alerty systemowe o znaczeniu dla bezpieczeństwa:
    • Np. błędy związane z modułem szyfrowania dysku, problemy z certyfikatami, wykryte anomalie w pracy oprogramowania.
  6. Aktywność związana z portami USB:
    • Podłączenie lub odłączenie nośnika USB (jeśli monitorowane).
    • Próby zapisu/odczytu z USB.
  7. Informacje z wbudowanej zapory sieciowej (Firewall Logs):
    • Rejestrowanie zablokowanych lub dozwolonych prób połączeń sieciowych, zgodnie ze skonfigurowanymi regułami filtrowania adresów IP/MAC.

Format i przechowywanie logów zdarzeń bezpieczeństwa:

  • Format: Logi mogą być przechowywane w różnych formatach: jako zwykłe pliki tekstowe, pliki CSV (Comma Separated Values), w formacie binarnym specyficznym dla producenta, lub coraz częściej w standardowym formacie Syslog, który ułatwia integrację z centralnymi systemami zarządzania logami.
  • Przechowywanie lokalne: Większość MFP przechowuje logi w swojej pamięci wewnętrznej lub na dysku twardym. Jednak pojemność ta jest ograniczona, a logi mogą być nadpisywane (najstarsze usuwane, gdy brakuje miejsca) lub utracone w przypadku awarii dysku.
  • Centralna archiwizacja logów (Remote Logging / Log Forwarding): Ze względu na ograniczenia przechowywania lokalnego i dla celów bezpieczeństwa oraz długoterminowej analizy, kluczowe jest skonfigurowanie urządzeń MFP tak, aby automatycznie przesyłały swoje logi zdarzeń bezpieczeństwa do centralnego, bezpiecznego serwera logowania (log server) lub systemu SIEM (Security Information and Event Management). Odbywa się to najczęściej za pomocą protokołu Syslog lub poprzez agentów oprogramowania.

Korzyści z analizy logów zdarzeń bezpieczeństwa:

  • Wykrywanie incydentów bezpieczeństwa: Analiza logów pozwala na identyfikację podejrzanej aktywności, która może wskazywać na próbę włamania, nieautoryzowany dostęp, wyciek danych lub infekcję malwarem.
  • Analiza powłamaniowa (Forensics): W przypadku zaistnienia incydentu, logi są niezbędne do odtworzenia przebiegu zdarzeń, zidentyfikowania źródła ataku, oceny skali szkód i zebrania dowodów.
  • Monitorowanie zgodności z politykami (Compliance Monitoring): Pozwalają weryfikować, czy użytkownicy i administratorzy przestrzegają wewnętrznych polityk bezpieczeństwa i procedur.
  • Audyt bezpieczeństwa: Logi stanowią podstawowe źródło informacji podczas przeprowadzania audytów bezpieczeństwa IT.
  • Rozwiązywanie problemów: Choć główny nacisk jest na bezpieczeństwo, logi te mogą również pomóc w diagnozowaniu niektórych problemów technicznych lub błędów konfiguracyjnych.
  • Działania prewencyjne: Analiza wzorców w logach może pomóc w identyfikacji potencjalnych słabych punktów i podjęciu działań zapobiegawczych, zanim dojdzie do poważnego incydentu.

Zarządzanie logami zdarzeń bezpieczeństwa:

Efektywne zarządzanie logami zdarzeń bezpieczeństwa wymaga:

  • Włączenia i odpowiedniej konfiguracji logowania na wszystkich urządzeniach MFP (wybór poziomu szczegółowości logowania, formatu, miejsca przechowywania).
  • Zapewnienia synchronizacji czasu na urządzeniach (np. za pomocą NTP), aby znaczniki czasu w logach były spójne i dokładne.
  • Wdrożenia systemu centralnego zbierania i archiwizacji logów.
  • Zabezpieczenia samych logów przed nieautoryzowanym dostępem, modyfikacją lub usunięciem (szyfrowanie, kontrola dostępu, systemy WORM).
  • Określenia polityki retencji logów (jak długo mają być przechowywane, zgodnie z wymogami prawnymi i potrzebami organizacji).
  • Regularnego przeglądu i analizy logów przez uprawniony personel (lub zautomatyzowane narzędzia analityczne), a nie tylko ich biernego zbierania.
  • Definiowania procedur reagowania na zdarzenia wykryte w logach.

Podsumowując, logi zdarzeń bezpieczeństwa generowane przez drukarki, kserokopiarki i MFP są niezwykle cennym źródłem informacji, które, przy odpowiednim zarządzaniu i analizie, znacząco przyczyniają się do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa infrastruktury druku, ochrony danych oraz zapewnienia zgodności z regulacjami. Są one nieodzownym elementem proaktywnego podejścia do cyberbezpieczeństwa w każdej nowoczesnej organizacji.