Listwa czyszcząca (bębna, pasa transferowego, wiper blade)
Listwa czyszcząca, znana również jako wiper blade (ang. ostrze wycieraczki) lub listwa zbierająca, to kluczowy komponent w drukarkach laserowych, kserokopiarkach i niektórych systemach druku atramentowego (szczególnie tych wykorzystujących pasy transferowe). Jej podstawową funkcją jest mechaniczne usunięcie pozostałości materiałów eksploatacyjnych (najczęściej tonera lub rzadziej tuszu) z powierzchni kluczowych elementów, takich jak bęben światłoczuły czy pas transferowy, po zakończeniu procesu przenoszenia obrazu.
W drukarkach laserowych i kserokopiarkach, głównym miejscem zastosowania listwy czyszczącej jest zespół bębna światłoczułego (Drum Unit). Po tym, jak toner z powierzchni bębna zostanie przeniesiony na papier za pomocą rolki transferowej, na bębnie może pozostać niewielka, resztkowa ilość tonera. Jeśli ten pozostały toner nie zostanie usunięty, mógłby zostać ponownie nałożony na bęben podczas kolejnego cyklu obrazowania, prowadząc do powstawania niechcianych śladów, cieni lub defektów na kolejnych wydrukach.
Listwa czyszcząca bębna jest zazwyczaj wykonana z elastycznego materiału poliuretanowego lub gumy, uformowanego w kształt prostokątnej listwy z precyzyjnie wyprofilowaną krawędzią. Jest ona zamontowana w taki sposób, aby jej krawędź delikatnie, ale stanowczo stykała się z powierzchnią obracającego się bębna światłoczułego. Podczas obrotu bębna, listwa czyszcząca fizycznie zgrabia lub ściera z jego powierzchni pozostały toner. Ten zebrany toner wpada do specjalnego zbiornika na zużyty toner (Waste Toner Box), skąd jest następnie usuwany.
Precyzja działania listwy czyszczącej jest bardzo ważna. Krawędź listwy musi być ostra i gładka, aby skutecznie czyścić powierzchnię bębna bez jej rysowania lub uszkadzania. Siła docisku listwy do bębna również musi być odpowiednio dobrana – zbyt mały docisk nie zapewni skutecznego czyszczenia, a zbyt duży może powodować nadmierne tarcie, zużycie zarówno listwy, jak i bębna, a nawet prowadzić do zacięć papieru lub uszkodzeń mechanicznych.
W kolorowych drukarkach laserowych i niektórych zaawansowanych systemach druku, gdzie stosuje się pas transferowy (ITB) do zbierania tonerów z poszczególnych bębnów przed transferem na papier, może być również zastosowana listwa czyszcząca pasa transferowego. Jej rola jest analogiczna – usunięcie resztkowego tonera z powierzchni pasa po tym, jak toner zostanie przeniesiony na papier.
Listwa czyszcząca jest elementem zużywającym się. W miarę eksploatacji, jej elastyczna krawędź ulega ścieraniu i stwardnieniu, a także może ulec uszkodzeniu (np. pęknięciu lub wygięciu) wskutek kontaktu z tonerem lub innymi zanieczyszczeniami. Zużyta listwa czyszcząca traci swoją skuteczność, co objawia się nieprawidłowym czyszczeniem bębna lub pasa transferowego.
Typowe objawy zużytej listwy czyszczącej to:
- Powtarzające się defekty na wydrukach, takie jak smugi, linie lub cienie, które pojawiają się w regularnych odstępach odpowiadających obwodowi bębna lub pasa transferowego. Jest to wynik tonera, który nie został usunięty i jest ponownie przenoszony na papier.
- Niejednolity zaczernienie lub bladość na wydrukach.
- Nadmierne gromadzenie się tonera w zbiorniku na zużyty toner w sposób wskazujący na nieskuteczne czyszczenie.
W wielu przypadkach, listwa czyszcząca bębna jest integralną częścią zespołu bębna światłoczułego lub kartridża z tonerem (w tzw. systemach All-in-One, gdzie bęben i toner są w jednej kasecie). W takich sytuacjach zużycie listwy jest skorelowane ze zużyciem bębna (który również ma określoną żywotność), a listwa jest wymieniana automatycznie wraz z bębnem lub kartridżem. W drukarkach z oddzielnym bębnem i tonerem, listwa czyszcząca jest częścią zespołu bębna, który jest wymieniany po osiągnięciu określonej liczby wydruków. Listwy czyszczące pasa transferowego są zazwyczaj częścią większego modułu czyszczącego pas transferowy, który również wymaga okresowej wymiany.
Listwa czyszcząca, mimo swojej prostej konstrukcji, pełni krytyczną funkcję w utrzymaniu czystości i sprawności kluczowych elementów ścieżki obrazowania. Jej prawidłowe działanie jest niezbędne dla uzyskania ostrych, czystych i wolnych od defektów wydruków. Ignorowanie problemów związanych ze zużytą listwą czyszczącą prowadzi do pogorszenia jakości druku i może potencjalnie uszkodzić inne komponenty, takie jak bęben.