Linii na cal (LPI)

LPI, czyli Linii na cal (Lines Per Inch), jest miarą używaną w druku rastrowym (w szczególności w offsetowym, ale także w innych technologiach drukarskich, które wykorzystują raster) do określenia częstotliwości rastra, czyli liczby linii rastrowych (rzędów punktów rastrowych) przypadających na jeden cal. Raster to nic innego jak siatka składająca się z punktów o zróżnicowanej wielkości i gęstości, która tworzy iluzję ciągłych tonów i kolorów. W druku tradycyjnym (np. w gazetach, książkach, magazynach) nie jest możliwe wydrukowanie ciągłego przejścia tonalnego, dlatego stosuje się raster, który na pierwszy rzut oka (z pewnej odległości) daje wrażenie takiego przejścia.

LPI wpływa bezpośrednio na jakość i detaliczność wydruku. Wyższa wartość LPI oznacza drobniejszy raster, czyli więcej linii i punktów rastrowych na cal. Przekłada się to na lepsze odwzorowanie detali, płynniejsze przejścia tonalne i mniejszą widoczność samej struktury rastra. Dzięki temu wydruk staje się bardziej realistyczny i przyjemny dla oka. Z kolei niska wartość LPI skutkuje gruboziarnistym rastrem, który jest łatwo widoczny gołym okiem i powoduje utratę szczegółów oraz schodkowanie w przejściach tonalnych. Wydruki o niskim LPI często wyglądają rozmazane i niedokładne.

Wybór odpowiedniego LPI zależy od kilku czynników, m.in. od technologii druku, rodzaju podłoża (papieru), jakości farb i przeznaczenia wydruku. Druk na papierze gazetowym (który jest chropowaty i bardzo chłonny) wymaga użycia niższego LPI (zazwyczaj 85-100), aby zapobiec rozlewaniu się farby i utracie detali. Druk na papierze kredowym (który jest gładki i mniej chłonny) pozwala na zastosowanie wyższego LPI (133-150, a nawet więcej), co zapewnia lepszą jakość obrazu. Dla wysokiej jakości druku artystycznego (np. reprodukcje obrazów, fotografie) stosuje się bardzo wysokie LPI (175-200 lub więcej), co minimalizuje widoczność rastra i pozwala na wierne oddanie wszystkich subtelności oryginału.

Warto pamiętać, że LPI jest ściśle związane z rozdzielczością DPI urządzenia drukującego (lub naświetlarki). Aby uzyskać optymalną jakość wydruku, DPI powinno być co najmniej 2 razy większe niż LPI, a idealnie – 4 razy większe. Oznacza to, że druk z LPI 150 wymaga rozdzielczości DPI co najmniej 300, a najlepiej 600. Zastosowanie zbyt niskiego DPI w stosunku do LPI powoduje aliasing (schodkowanie) i inne artefakty, które pogarszają jakość obrazu. Z kolei zastosowanie zbyt wysokiego DPI nie poprawia już jakości wydruku, a jedynie zwiększa rozmiar pliku i czas drukowania.

Obecnie coraz częściej stosuje się druk cyfrowy, który pozwala na uzyskanie bardzo wysokiej jakości bez użycia tradycyjnego rastra. W druku cyfrowym LPI nie jest bezpośrednio definiowane, ale rozdzielczość DPI urządzenia nadal ma kluczowe znaczenie dla jakości wydruku. Nowoczesne drukarki cyfrowe mogą drukować z rozdzielczością nawet 1200 DPI lub więcej, co pozwala na uzyskanie jakości porównywalnej z drukiem offsetowym o bardzo wysokim LPI. Dodatkowo, istnieją techniki druku rastrowego, takie jak raster stochastyczny (FM), które minimalizują widoczność rastra i pozwalają na uzyskanie bardzo gładkich przejść tonalnych.

Podsumowując, LPI jest ważnym parametrem w druku rastrowym, który określa częstotliwość rastra i wpływa na jakość wydruku. Wybór odpowiedniego LPI zależy od wielu czynników, a jego wartość powinna być dostosowana do technologii druku, rodzaju podłoża i przeznaczenia wydruku. Wraz z rozwojem druku cyfrowego LPI traci na znaczeniu, ale rozdzielczość DPI nadal pozostaje kluczowym parametrem dla jakości obrazu.