Grubość oryginału (skanowanie)

Grubość oryginału (Original Thickness / Media Thickness), którą skaner jest w stanie przetworzyć, to ważny parametr określający wszechstronność urządzenia, szczególnie w kontekście digitalizacji różnorodnych materiałów, nie tylko standardowych, cienkich arkuszy papieru. Możliwość skanowania grubszych nośników rozszerza zakres zastosowań skanera i pozwala na pracę z bardziej nietypowymi oryginałami.

Maksymalna grubość oryginału jest podawana przez producentów w specyfikacji technicznej urządzenia, zazwyczaj w milimetrach (mm) lub czasami w calach (inches) lub punktach (pts).

Znaczenie parametru grubości oryginału w zależności od typu skanera:

1. Skanery płaskie (Flatbed Scanners):
   • Skanery płaskie generalnie oferują największą elastyczność pod względem grubości oryginału, ponieważ dokument umieszczany jest na nieruchomej szybie, a głowica skanująca porusza się pod nią.
   • Głównym ograniczeniem jest tutaj konstrukcja pokrywy skanera oraz głębia ostrości systemu optycznego (szczególnie ważne dla skanerów CIS, które mają bardzo małą głębię ostrości).
   • Wiele skanerów płaskich ma pokrywy z zawiasami o regulowanej wysokości lub całkowicie zdejmowane, co pozwala na umieszczenie na szybie grubszych przedmiotów, takich jak:
     • Książki i czasopisma (nawet grube tomy).
     • Oprawione dokumenty.
     • Delikatne, stare materiały, które nie mogą być gięte.
     • Cienkie obiekty trójwymiarowe (np. monety, tkaniny z fakturą, płaskorzeźby – o ile mieszczą się w zakresie ostrości skanera CCD).
     • Materiały na podkładach kartonowych lub cienkich płytach.
   • Maksymalna efektywna grubość dla uzyskania ostrego skanu zależy od głębi ostrości – skanery CCD radzą sobie tu znacznie lepiej niż CIS. Nawet jeśli obiekt fizycznie zmieści się pod pokrywą, części wystające ponad płaszczyznę optymalnej ostrości mogą być nieostre.
   • W przypadku skanerów wielkoformatowych płaskich, możliwość skanowania np. obrazów na blejtramie, grafik na piankach czy cienkich panelach jest cenną cechą.
2. Skanery dokumentowe z ADF (Automatic Document Feeder):
   • ADF-y są zaprojektowane do automatycznego podawania stosu pojedynczych arkuszy papieru i mają znacznie bardziej rygorystyczne ograniczenia co do grubości i sztywności nośnika.
   • Zazwyczaj obsługują one standardowe gramatury papieru biurowego (np. od 60 g/m² do 120 g/m², czasami do 200 g/m² lub nieco więcej dla pojedynczych arkuszy).
   • Próba skanowania przez ADF zbyt grubych, sztywnych (np. kartoników, wizytówek o dużej gramaturze, jeśli ADF nie jest do tego przystosowany), laminowanych, czy nierównych dokumentów może prowadzić do:
     • Zacięcia papieru w mechanizmie podajnika.
     • Uszkodzenia oryginału.
     • Uszkodzenia samego ADF.
   • Niektóre bardziej zaawansowane ADF-y mogą mieć specjalne tryby lub ścieżki prowadzenia papieru dla grubszych dokumentów, takich jak dowody osobiste, prawa jazdy czy karty plastikowe (o ile są odpowiednio cienkie i elastyczne).
   • Zawsze należy sprawdzać specyfikację ADF dotyczącą dopuszczalnej gramatury i grubości papieru.
3. Skanery wielkoformatowe rolowe (Sheet-fed / Roll-fed Scanners):
   • Te skanery są przeznaczone do elastycznych nośników, które są transportowane przez system rolek nad głowicą skanującą.
   • Maksymalna grubość oryginału jest tu ograniczona przez konstrukcję szczeliny wejściowej, docisk rolek transportujących oraz geometrię toru prowadzenia nośnika.
   • Typowe wartości maksymalnej grubości dla skanerów wielkoformatowych rolowych to od około 0,8 mm do 2 mm, a w niektórych specjalistycznych modelach nawet do 15 mm lub więcej (np. dla niektórych skanerów Contex HD Ultra).
   • Pozwala to na skanowanie nie tylko cienkich papierów i kalek, ale także:
     • Plakatów na grubszym papierze lub kartonie.
     • Grafik na foliach samoprzylepnych z podkładem.
     • Materiałów banerowych (niektórych typów).
     • Rysunków na sztywniejszych podkładach.
     • W przypadku modeli o zwiększonej maksymalnej grubości, możliwe jest skanowanie np. płyt piankowych, cienkich paneli PCV, tektury falistej (o ile są wystarczająco elastyczne, aby przejść przez tor prowadzenia, lub jeśli skaner ma prostą ścieżkę).
   • Próba wprowadzenia zbyt grubego lub zbyt sztywnego nośnika może spowodować jego zablokowanie, uszkodzenie lub uszkodzenie mechanizmów skanera.

Dlaczego parametr grubości oryginału jest istotny?

• Wszechstronność zastosowań: Skaner obsługujący szerszy zakres grubości nośników jest bardziej uniwersalny i może być używany do digitalizacji większej liczby różnych typów materiałów.
• Bezpieczeństwo oryginałów: Znajomość limitów grubości zapobiega próbom skanowania materiałów, które mogłyby uszkodzić zarówno oryginał, jak i samo urządzenie.
• Dopasowanie do specyficznych potrzeb: W niektórych branżach (np. reklama, produkcja opakowań, muzea, archiwa) regularnie pojawia się potrzeba skanowania nietypowych, grubszych nośników.

Przy wyborze skanera, jeśli przewiduje się potrzebę digitalizacji materiałów innych niż standardowy papier, należy dokładnie sprawdzić specyfikację producenta dotyczącą maksymalnej dopuszczalnej grubości oryginału oraz ewentualnych dodatkowych zaleceń dotyczących typów obsługiwanych mediów. Dla bardzo grubych lub sztywnych materiałów, skaner płaski jest zazwyczaj najlepszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem.