Folia (Film)

Folia (Film) w kontekście druku wielkoformatowego (LFP) to szeroka kategoria cienkich, elastycznych nośników druku (print media) wykonanych z różnych rodzajów tworzyw sztucznych (polimerów). Folie są niezwykle wszechstronne i znajdują zastosowanie w bardzo wielu aplikacjach, od grafiki reklamowej i oznakowania, przez dekorację wnętrz, aż po specjalistyczne zastosowania techniczne. Charakteryzują się one zazwyczaj gładką powierzchnią, dobrą stabilnością wymiarową (w zależności od typu) oraz często odpornością na wilgoć i rozdzieranie.

Rodzaje folii stosowanych w druku LFP (ze względu na materiał bazowy):

  1. Folie winylowe (Vinyl Films / PVC Films):
    • Wykonane z polichlorku winylu (PVC). Są to jedne z najpopularniejszych folii w druku LFP.
    • Dostępne jako:
      • Folie monomeryczne (Monomeric Vinyl): Tańsze, mniej stabilne wymiarowo, z tendencją do kurczenia się. Przeznaczone do krótkookresowych aplikacji płaskich (np. 1-3 lata na zewnątrz).
      • Folie polimeryczne (Polymeric Vinyl): Droższe, bardziej stabilne wymiarowo i trwalsze niż monomeryczne. Do średniookresowych aplikacji płaskich i lekko zakrzywionych (np. 3-7 lat na zewnątrz).
      • Folie wylewane (Cast Vinyl): Najwyższej jakości, najbardziej elastyczne i stabilne wymiarowo. Idealne do długoterminowych aplikacji na złożonych, zakrzywionych i nitowanych powierzchniach (np. pełne oklejanie pojazdów – car wrapping). Bardzo trwałe (np. 7-10+ lat na zewnątrz).
    • Mogą być białe (do druku), przezroczyste, kolorowe (do wycinania ploterowego).
    • Często samoprzylepne (z warstwą kleju).
    • (Zobacz osobny opis: Folia samoprzylepna).
  2. Folie poliestrowe (Polyester Films – PET Films):
    • Wykonane z politereftalanu etylenu (PET). Charakteryzują się:
      • Bardzo wysoką stabilnością wymiarową (nie kurczą się, nie rozciągają).
      • Doskonałą przezroczystością (w wersji clear).
      • Wysoką odpornością na temperaturę i chemikalia.
      • Dobrą wytrzymałością mechaniczną.
    • Zastosowania:
      • Folie do podświetleń (Backlit Films): Specjalne, mleczne lub dyfuzyjne folie poliestrowe do druku grafik przeznaczonych do kasetonów podświetlanych, lightboxów.
      • Folie do projekcji (Projection Films): Przezroczyste lub matowe, do tworzenia slajdów, folii na rzutniki (choć to rzadsze zastosowanie obecnie).
      • Folie graficzne i nakładkowe (Graphic Overlays): Do paneli sterowania, etykiet przemysłowych.
      • Jako nośnik w druku transferowym.
      • Niektóre specjalistyczne folie fotograficzne.
  3. Folie polipropylenowe (Polypropylene Films – PP Films):
    • Lżejsze i często bardziej ekologiczne niż PVC (nie zawierają chloru).
    • Dobra odporność na rozdzieranie i wilgoć.
    • Mogą być mniej elastyczne i mniej odporne na UV niż winyle (bez odpowiednich dodatków).
    • Zastosowania: Roll-upy, banery wewnętrzne, plakaty, etykiety, niektóre rodzaje opakowań.
  4. Folie poliwęglanowe (Polycarbonate Films – PC Films):
    • Bardzo wytrzymałe mechanicznie, odporne na uderzenia i wysokie temperatury.
    • Często używane do produkcji trwałych etykiet przemysłowych, paneli czołowych urządzeń, grafik podłogowych (jako warstwa wierzchnia).
  5. Inne folie specjalistyczne:
    • Folie odblaskowe (do znaków drogowych, grafiki na pojazdy uprzywilejowane).
    • Folie fluorescencyjne.
    • Folie metalizowane (srebrne, złote, chromowane).
    • Folie magnetyczne.
    • Folie adhezyjne (przylegające elektrostatycznie lub dzięki mikroprzyssawkom, bez kleju).
    • Folie do laminowania (ochronne).

Kluczowe właściwości i parametry folii:

  • Grubość: Mierzona w mikronach (µm) lub milsach.
  • Wykończenie powierzchni: Błyszczące (gloss), matowe (matte), satynowe (satin), przezroczyste (clear), mleczne/dyfuzyjne (translucent/diffuser).
  • Kolor: Biała (najczęściej do druku), przezroczysta, barwiona w masie.
  • Obecność i rodzaj kleju (dla folii samoprzylepnych):
    • Klej permanentny, usuwalny, repozycjonowalny.
    • Klej akrylowy, kauczukowy.
    • Klej kanalikowy (z mikrokanałami ułatwiającymi usuwanie pęcherzyków powietrza podczas aplikacji).
  • Kompatybilność z atramentami: Muszą być przeznaczone do konkretnej technologii druku (wodne, eko-solwentowe, lateksowe, UV). Wiele folii posiada specjalne powłoki przyjmujące atrament.
  • Trwałość zewnętrzna / odporność na UV.
  • Odporność na temperaturę.
  • Elastyczność / Zdolność do konformacji (ważne przy oklejaniu powierzchni zakrzywionych).
  • Nieprzezroczystość (Opacity) lub Przezroczystość (Transparency).

Zastosowania folii w druku LFP są niezwykle szerokie:

  • Reklama i oznakowanie: Szyldy, tablice, witryny sklepowe, grafika na pojazdy, naklejki, etykiety, kasetony podświetlane, flagi (na specjalnych foliach tekstylnych).
  • Dekoracja wnętrz: Naklejki ścienne, fototapety (na foliach samoprzylepnych lub specjalnych tapetach winylowych), dekoracje szyb.
  • Wystawiennictwo i eventy: Grafika na stoiska targowe, roll-upy, systemy prezentacyjne.
  • Fotografia: Wydruki na specjalnych foliach fotograficznych, folie do podświetleń.
  • Zastosowania przemysłowe i techniczne: Etykiety znamionowe, panele sterowania, schematy.

Wybór odpowiedniego typu folii zależy od specyfiki aplikacji, oczekiwanej trwałości, warunków ekspozycji, rodzaju powierzchni, na którą będzie aplikowana, oraz od technologii druku i atramentów używanych w danej drukarce LFP. Rynek folii do druku wielkoformatowego jest bardzo dynamiczny, a producenci nieustannie wprowadzają nowe produkty o ulepszonych właściwościach i szerszych możliwościach zastosowań.