Dziurkacz (część eksploatacyjna)
Dziurkacz (Punch Unit), w kontekście materiałów eksploatacyjnych, odnosi się do elementów dziurkujących, które ulegają zużyciu w module dziurkującym wbudowanym w finiszer zaawansowanych drukarek i kserokopiarek biurowych oraz urządzeń wielofunkcyjnych (MFP). Chociaż sam moduł dziurkujący jest częścią finisera, narzędzia tnące (tzw. stemple i matryce) wewnątrz tego modułu, które faktycznie wykonują otwory w papierze, są elementami eksploatacyjnymi i mogą wymagać wymiany po wydziurkowaniu określonej liczby arkuszy.
Moduł dziurkujący w finiszerze jest zaprojektowany do automatycznego wykonywania otworów w stosie wydrukowanych arkuszy papieru w celu przygotowania ich do wpięcia w segregator, skoroszyt lub inny system archiwizacji. Proces dziurkowania polega na tym, że stemple (metalowe, cylindryczne elementy tnące) są przebijane przez stos papieru i wchodzą w matryce (elementy z odpowiednimi otworami), odcinając krążki papieru (tzw. konfetti). Konfetti wpada do zbiornika na ścinki, który wymaga regularnego opróżniania.
Narzędzia tnące w module dziurkującym – stemple i matryce – są wykonane z hartowanego metalu, aby zapewnić trwałość i ostrość krawędzi tnących niezbędną do czystego przebijania wielu arkuszy papieru jednocześnie. Jednak w wyniku ciągłego przebijania papieru, zwłaszcza w przypadku papieru o wysokiej gramaturze, szorstkiej powierzchni lub zanieczyszczonego (np. pyłem, drobnymi cząstkami mineralnymi), ostre krawędzie stempli i matryc ulegają stępieniu, zużyciu lub uszkodzeniu mechanicznemu.
Zużycie narzędzi dziurkujących objawia się:
- Niepełnymi lub postrzępionymi otworami: dziurkacz nie przebija papieru czysto, pozostawiając “wiszące” resztki papieru wokół otworów. Otwory mogą być niedokończone lub mieć postrzępione krawędzie.
- Zwiększonym oporem podczas dziurkowania: tępe stemple wymagają większej siły do przebicia papieru, co może prowadzić do zacięć w module dziurkującym lub problemów z transportem papieru.
- Nietypowymi dźwiękami podczas pracy modułu.
- Trudnościami w usunięciu konfetti ze stempli lub matryc.
Żywotność narzędzi dziurkujących (stempli i matryc) jest zazwyczaj liczona w liczbie arkuszy, które można dziurkować. Producenci finiszerów i urządzeń podają szacunkową żywotność tych elementów eksploatacyjnych w dokumentacji technicznej. Wymiana części eksploatacyjnych dziurkacza jest konieczna, gdy jakość otworów staje się niezadowalająca lub występują problemy z dziurkowaniem.
W zależności od modelu finisera i konstrukcji modułu dziurkującego, wymiana części eksploatacyjnych dziurkacza może być:
- Wymiana całego modułu dziurkującego: w niektórych systemach, narzędzia dziurkujące nie są wymieniane oddzielnie, a zużyty jest cały moduł dziurkujący.
- Wymiana stempli i matryc: w bardziej zaawansowanych finiszerach, możliwe jest wymiana samych stempli i matryc. Jest to zazwyczaj procedura serwisowa, wymagająca demontażu części modułu i powinna być przeprowadzana przez wykwalifikowany personel serwisowy.
Oprócz narzędzi tnących, zbiornik na ścinki (konfetti) jest również elementem dziurkacza, który wymaga regularnego opróżniania. Chociaż nie jest to część, która się zużywa w sensie mechanicznym, jego przepełnienie uniemożliwia dalsze dziurkowanie i może prowadzić do zacięć.
Narzędzia dziurkujące są elementami eksploatacyjnymi, których wymiana jest niezbędna do utrzymania funkcji automatycznego dziurkowania w finiszerze i zapewnienia wysokiej jakości otworów w dokumentach. Stanowią one koszt eksploatacyjny związany z używaniem funkcji automatycznego dziurkowania.