Druk na arkuszach (Sheet Feed)

Druk na arkuszach (Sheet Feed lub Cut Sheet Printing) to metoda podawania i obsługi nośnika druku (print media) w drukarkach, w tym w niektórych modelach drukarek wielkoformatowych (LFP), w której medium jest dostarczane do drukarki w postaci pojedynczych, przyciętych do określonego formatu arkuszy, a nie z roli. Chociaż druk na roli dominuje w większości profesjonalnych zastosowań LFP, druk na arkuszach nadal odgrywa ważną rolę w niektórych specyficznych sytuacjach i dla niektórych typów mediów.

Jak działa druk na arkuszach?

  1. Załadunek arkuszy:
    • Pojedyncze arkusze medium są ładowane do drukarki za pomocą jednego z kilku możliwych mechanizmów:
      • Podajnik ręczny (Manual Feed Slot): Użytkownik pojedynczo wprowadza każdy arkusz do specjalnej szczeliny lub prowadnicy. Jest to metoda stosowana przy bardzo grubych, sztywnych lub nietypowych mediach, a także przy drukowaniu niewielkiej liczby arkuszy.
      • Kaseta na papier (Paper Cassette / Paper Tray): Niektóre drukarki LFP (zwłaszcza te o mniejszych formatach, np. A2/A1, lub modele biurowe) mogą być wyposażone w kasetę (lub kilka kaset) zdolną pomieścić stos kilkudziesięciu lub kilkuset arkuszy standardowych formatów (np. A4, A3, A2). Drukarka automatycznie pobiera kolejne arkusze z kasety.
      • Automatyczny podajnik arkuszy (Automatic Sheet Feeder – ASF): Bardziej zaawansowany mechanizm, często jako opcjonalne akcesorium, zdolny pomieścić większy stos arkuszy różnych formatów i automatycznie je pobierać.
      • Podajnik wieloarkuszowy (Multi-Sheet Feeder / Bypass Tray): Często spotykany w drukarkach biurowych, ale rzadziej w LFP w formie do dużych formatów; pozwala na załadowanie kilku-kilkunastu arkuszy specjalnego medium.
  2. Wykrywanie i pozycjonowanie arkusza:
    • Drukarka wykorzystuje czujniki do wykrycia obecności arkusza, jego rozmiaru (czasami) i prawidłowego wyrównania przed rozpoczęciem druku. Mechanizmy rolek i prowadnic precyzyjnie pozycjonują arkusz względem głowic drukujących.
  3. Proces drukowania:
    • Arkusz jest przesuwany przez mechanizm druku, a głowice drukujące nanoszą na niego atrament.
    • Długość drukowanego obrazu jest ograniczona długością arkusza.
  4. Odbiór wydruku:
    • Zadrukowany arkusz jest wysuwany z drukarki do tacy odbiorczej (output tray), kosza na wydruki (output bin) lub na odbierak (stacker).

Zalety druku na arkuszach:

  • Możliwość użycia bardzo grubych i sztywnych mediów: Niektóre media, takie jak grube kartony artystyczne, płyty piankowe (w specjalnych drukarkach), czy niektóre sztywne tworzywa, są dostępne tylko w postaci arkuszy i nie mogą być podawane z roli. Podajniki ręczne lub specjalne systemy do mediów sztywnych (w drukarkach płaskich – flatbed, które są specyficznym typem drukarek arkuszowych) umożliwiają ich zadruk.
  • Precyzja podawania dla niektórych zastosowań: W niektórych przypadkach, dla bardzo precyzyjnych prac (np. proofing, druk dwustronny z idealnym pasowaniem), indywidualne podawanie arkuszy może oferować lepszą kontrolę nad pozycjonowaniem niż systemy rolowe (choć nowoczesne systemy rolowe są również bardzo precyzyjne).
  • Brak efektu zwijania się medium (curl): Wydruki na arkuszach są od razu płaskie, co ułatwia ich dalszą obróbkę, oprawę czy ekspozycję.
  • Idealne do krótkich serii i pojedynczych wydruków: Jeśli potrzebujemy wydrukować tylko jeden lub kilka arkuszy danego formatu, druk na arkuszach może być szybszy i wygodniejszy niż załadunek całej roli.
  • Mniejsze drukarki często są tylko arkuszowe: Wiele mniejszych drukarek LFP (np. formatu A2) lub drukarek biurkowych jest zaprojektowanych wyłącznie do druku na arkuszach (z kaset lub podajników ręcznych).
  • Łatwiejszy druk dwustronny (Duplex Printing): Chociaż automatyczny druk dwustronny jest rzadkością w LFP, manualny druk dwustronny (zadrukowanie jednej strony, a następnie ręczne odwrócenie i ponowne załadowanie arkusza) jest łatwiejszy do zrealizowania na arkuszach niż na roli.

Wady/ograniczenia druku na arkuszach:

  • Ograniczona długość wydruku: Maksymalna długość wydruku jest zdeterminowana przez długość arkusza. Nie można drukować bardzo długich banerów czy fototapet w jednym kawałku.
  • Mniejsza wydajność przy dużych nakładach: Konieczność częstej zmiany lub uzupełniania arkuszy znacząco spowalnia produkcję w porównaniu do ciągłego druku na roli.
  • Większe straty materiału (potencjalnie): Jeśli drukowane są prace o niestandardowych rozmiarach, może być trudniej zoptymalizować wykorzystanie arkusza niż przy nestingu na roli, co prowadzi do większej ilości odpadów (ścinków).
  • Wyższy koszt mediów w arkuszach (często): Media konfekcjonowane w arkusze są zazwyczaj droższe (w przeliczeniu na metr kwadratowy) niż te same media w rolach.
  • Mniejszy wybór mediów w niektórych kategoriach: Niektóre specjalistyczne media (np. bardzo cienkie folie, niektóre tekstylia) mogą być dostępne głównie w rolach.
  • Mniejsza automatyzacja: Proces ładowania i obsługi arkuszy jest często bardziej manualny.

Typowe zastosowania druku na arkuszach w LFP:

  • Druk fotografii i sztuki (Fine Art Prints): Wielu artystów i fotografów preferuje druk na wysokiej jakości arkuszach papierów artystycznych lub fotograficznych.
  • Proofing (Wydruki próbne): Do tworzenia precyzyjnych odbitek próbnych przed drukiem wysokonakładowym.
  • Prezentacje, portfolio, plansze wystawiennicze: Gdzie wymagana jest sztywność i płaskość wydruku.
  • Druk na specjalistycznych, grubych lub sztywnych mediach: Np. kartony, tektury, cienkie płyty (w odpowiednich drukarkach).
  • Krótkie serie plakatów, dyplomów, zaproszeń o niestandardowych formatach.
  • Uzupełnienie dla druku na roli: Większość profesjonalnych drukarek LFP rolkowych posiada również możliwość ręcznego podawania arkuszy dla specyficznych potrzeb.

Druk na arkuszach i druk na roli nie są technologiami wzajemnie się wykluczającymi. Wiele profesjonalnych drukarek wielkoformatowych oferuje obie te możliwości, dając użytkownikowi elastyczność w wyborze metody podawania medium w zależności od konkretnego zadania, rodzaju nośnika i oczekiwanej wydajności.