Czujnik zacięcia nośnika
Czujnik zacięcia nośnika (Media Jam Sensor lub Paper Jam Sensor) to komponent elektroniczny lub zespół czujników stosowany w drukarkach wielkoformatowych (LFP) oraz innych typach drukarek, którego zadaniem jest wykrywanie nieprawidłowości w przemieszczaniu się nośnika druku (print media) wzdłuż jego ścieżki prowadzenia (media path) wewnątrz urządzenia. Zacięcie nośnika jest jednym z najczęstszych problemów eksploatacyjnych i może prowadzić do uszkodzenia wydruku, samego nośnika, a nawet komponentów drukarki, jeśli nie zostanie szybko wykryte i usunięte.
Jak działa czujnik zacięcia nośnika?
System wykrywania zacięć zazwyczaj opiera się na monitorowaniu prawidłowego przepływu medium przez kluczowe punkty ścieżki prowadzenia nośnika. Wykorzystuje się do tego różne typy czujników:
- Czujniki optyczne (Optical Sensors):
- Czujniki transmisyjne (Through-beam Sensors): Składają się z emitera światła (np. diody LED) po jednej stronie ścieżki medium i fotodetektora po drugiej. W normalnych warunkach, gdy medium przechodzi między nimi, strumień światła jest przerywany. Jeśli medium zatrzyma się w nieoczekiwanym miejscu (zacięcie) lub nie dotrze do czujnika w oczekiwanym czasie, system interpretuje to jako zacięcie.
- Czujniki odbiciowe (Reflective Sensors): Emitują światło i mierzą jego odbicie. Zmiana w sygnale odbitym (lub jego brak) może wskazywać na nieprawidłowe położenie medium lub jego zablokowanie.
- Czujniki mechaniczne (Mechanical Sensors):
- Mogą to być małe dźwignie, flagi lub mikrowyłączniki umieszczone w torze papieru. Jeśli przesuwające się medium nie poruszy dźwigni w odpowiednim czasie lub jeśli dźwignia zostanie zablokowana w nietypowej pozycji przez zacięte medium, generowany jest sygnał błędu.
- Są one często stosowane w połączeniu z czujnikami optycznymi.
- Monitorowanie pracy silników transportu medium:
- Oprogramowanie firmowe (firmware) drukarki może monitorować pracę silników odpowiedzialnych za transport medium. Jeśli silnik napotka nadmierny opór (np. z powodu zablokowania medium) lub jeśli jego obroty (mierzone np. przez enkoder silnika) nie odpowiadają oczekiwanej prędkości przesuwu medium, system może zinterpretować to jako zacięcie.
- Analiza sygnałów z enkoderów:
- Dane z enkodera paska (encoder strip) (monitorującego pozycję karetki) oraz z enkodera silnika transportu medium są porównywane. Niespójności między oczekiwanym a rzeczywistym położeniem medium względem karetki mogą wskazywać na zacięcie.
Miejsca, w których najczęściej dochodzi do zacięć i gdzie umieszczane są czujniki:
- Strefa pobierania medium (z podajnika rolkowego lub arkuszowego).
- W okolicach rolek transportowych i dociskowych.
- Bezpośrednio przed, pod i za głowicami drukującymi (w strefie druku).
- W obszarze automatycznego noża tnącego.
- W systemie odbioru wydruków (np. przy rolce odbiorczej).
Reakcja drukarki na wykrycie zacięcia:
Po wykryciu zacięcia nośnika, drukarka zazwyczaj:
- Natychmiast zatrzymuje proces drukowania oraz ruch wszystkich mechanizmów (transportu medium, karetki), aby zapobiec dalszym uszkodzeniom.
- Wyświetla komunikat o błędzie na panelu sterowania i/lub w oprogramowaniu na komputerze, informując użytkownika o wystąpieniu zacięcia i często wskazując przybliżoną lokalizację problemu (np. “Zacięcie w obszarze karetki”, “Zacięcie przy wyjściu papieru”).
- Dostarcza instrukcji (często graficznych) na panelu sterowania lub w podręczniku użytkownika, jak bezpiecznie usunąć zacięte medium. Może to wymagać otwarcia odpowiednich pokryw, zwolnienia dźwigni dociskowych rolek itp.
- Po usunięciu zacięcia, drukarka może wymagać potwierdzenia przez użytkownika i przeprowadzenia krótkiej procedury resetowania lub ponownej inicjalizacji.
- W niektórych przypadkach, zadanie drukowania może być wznowione od miejsca przerwania (lub od początku danej strony), a w innych może wymagać ponownego wysłania.
Przyczyny zacięć nośnika:
- Nieprawidłowo załadowane medium: Przekrzywione, pomarszczone, zagięte rogi.
- Niewłaściwy typ lub grubość medium: Użycie medium niezgodnego ze specyfikacją drukarki.
- Zużyte lub zabrudzone rolki transportowe: Tracą przyczepność i nie przesuwają medium prawidłowo.
- Zużyta lub uszkodzona listwa tnąca / tępe ostrze: Może powodować blokowanie medium podczas próby cięcia.
- Przeszkody w torze papieru: Resztki poprzedniego zacięcia, obce przedmioty.
- Nadmierna wilgotność lub naelektryzowanie medium: Może powodować sklejanie się arkuszy lub przywieranie do elementów drukarki.
- Problemy z naciągiem medium (w druku na roli).
- Uszkodzenie mechanizmów drukarki.
Znaczenie czujnika zacięcia nośnika:
- Ochrona drukarki: Zapobiega poważniejszym uszkodzeniom mechanicznym (np. głowic drukujących, silników, przekładni), które mogłyby wystąpić, gdyby drukarka próbowała kontynuować pracę z zablokowanym medium.
- Ochrona medium: Pozwala na w miarę bezpieczne usunięcie zaciętego fragmentu, minimalizując jego zniszczenie (choć często fragment ten jest już nie do użytku).
- Bezpieczeństwo użytkownika: Zatrzymanie ruchomych części zmniejsza ryzyko przypadkowego kontaktu.
- Diagnostyka problemów: Komunikaty o zacięciach pomagają użytkownikowi zlokalizować i usunąć problem.
Czujnik zacięcia nośnika (a raczej cały system tych czujników) jest niezbędnym elementem zapewniającym bezpieczną i w miarę bezproblemową pracę drukarki wielkoformatowej. Regularne czyszczenie toru papieru i stosowanie się do zaleceń producenta dotyczących typów mediów i ich ładowania pomaga minimalizować częstotliwość występowania zacięć.
