Czarny matowy (Matte Black – MK/MBK)
Czarny matowy (Matte Black – MK lub MBK) to specjalny rodzaj czarnego atramentu pigmentowego stosowany w wielu zaawansowanych drukarkach atramentowych (inkjet printers), zwłaszcza w drukarkach wielkoformatowych (LFP) przeznaczonych do druku fotograficznego, artystycznego (fine art) oraz technicznego (CAD/GIS). Jest on zoptymalizowany pod kątem uzyskania głębokiej, gęstej i matowej czerni na podłożach matowych (matte media), takich jak papiery matowe, papiery artystyczne (bawełniane, alfa-celulozowe), płótna (canvas) oraz niektóre niepowlekane papiery techniczne.
Charakterystyka i właściwości atramentu czarnego matowego (MK):
- Wysoka gęstość optyczna (Dmax) na podłożach matowych:
- Główną zaletą atramentu MK jest jego zdolność do osiągania bardzo wysokiej gęstości optycznej (Dmax), czyli bardzo głębokiej, nasyconej czerni, na podłożach matowych. Cząstki pigmentu w atramencie MK są tak dobrane, aby minimalizować odbicie światła od powierzchni wydruku na matowym medium, co skutkuje wrażeniem intensywnej, “aksamitnej” czerni.
- Jest to kluczowe dla uzyskania wysokiego kontrastu, dobrej szczegółowości w cieniach oraz ogólnej “głębi” obrazu w druku artystycznym i fotograficznym na mediach matowych.
- Formulacja pigmentowa:
- Atrament czarny matowy jest zawsze atramentem pigmentowym. Oznacza to, że zawiera on bardzo drobne, nierozpuszczalne cząstki stałe pigmentu (zazwyczaj wysokiej jakości sadzy węglowej – carbon black) zdyspergowane w nośniku wodnym.
- Dzięki temu wydruki wykonane atramentem MK charakteryzują się wysoką trwałością archiwalną, odpornością na blaknięcie (promieniowanie UV) i często dobrą wodoodpornością (po wyschnięciu).
- Interakcja z podłożami matowymi:
- Atrament MK jest specjalnie formułowany, aby dobrze współpracować ze strukturą powierzchni podłoży matowych. Cząstki pigmentu mają tendencję do osiadania na powierzchni lub wnikania w niewielkim stopniu w wierzchnią warstwę chłonnego medium matowego, tworząc jednolitą, nieodbijającą światła warstwę.
- Na podłożach błyszczących lub satynowych, użycie atramentu MK jest zazwyczaj niezalecane, ponieważ może on dawać nierównomierny połysk, być podatny na ścieranie (ponieważ nie jest zoptymalizowany do tych powierzchni) i nie osiągać tak dobrej gęstości jak dedykowany czarny fotograficzny (PK).
- Zastosowanie w zestawach wielokolorowych:
- W profesjonalnych drukarkach fotograficznych i artystycznych, które oferują zarówno atrament czarny matowy (MK), jak i czarny fotograficzny (Photo Black – PK), drukarka (lub użytkownik poprzez sterownik) automatycznie wybiera odpowiedni typ czerni w zależności od zadeklarowanego w ustawieniach rodzaju używanego medium.
- Niektóre drukarki posiadają oddzielne kanały i dysze w głowicy drukującej dla MK i PK, co pozwala na natychmiastowe przełączanie między nimi. Inne, starsze modele mogły wymagać fizycznej wymiany kartridża z czarnym atramentem przy zmianie typu medium (z matowego na błyszczący lub odwrotnie), co wiązało się ze stratą pewnej ilości atramentu podczas procesu przełączania (tzw. ink switching). Nowoczesne drukarki z oddzielnymi kanałami eliminują ten problem.
- Wpływ na gamut i detale w cieniach:
- Głęboka czerń uzyskana dzięki MK na mediach matowych znacząco poszerza zakres tonalny wydruku (dynamic range), co pozwala na lepsze odwzorowanie szczegółów w najciemniejszych partiach obrazu (cieniach) i nadaje wydrukom większej trójwymiarowości.
Zastosowania atramentu czarnego matowego (MK):
- Druk fotografii artystycznej (Fine Art Photography): Na wysokiej jakości papierach matowych, bawełnianych (cotton rag), alfa-celulozowych, papierach typu “velvet”.
- Druk grafik i reprodukcji artystycznych: Na płótnach (canvas), papierach akwarelowych i innych mediach artystycznych o matowej powierzchni.
- Wydruki czarno-białe (monochromatyczne): MK jest kluczowy dla uzyskania głębokich, neutralnych czerni w fotografii monochromatycznej na podłożach matowych.
- Prezentacje i plansze wystawiennicze: Na matowych papierach prezentacyjnych, gdzie unika się niepożądanych refleksów świetlnych.
- Druk techniczny (CAD/GIS): W niektórych drukarkach technicznych LFP, czarny matowy jest używany jako podstawowy czarny atrament do drukowania precyzyjnych, trwałych linii na standardowych papierach niepowlekanych i kalkach.
Ograniczenia:
- Jak wspomniano, atrament MK nie jest zalecany do druku na podłożach błyszczących lub o wysokim połysku, ponieważ może dawać niezadowalające rezultaty wizualne i być mniej odporny na ścieranie. Do takich mediów przeznaczony jest atrament czarny fotograficzny (PK).
Atrament czarny matowy (MK) jest niezbędnym składnikiem zestawów atramentów w profesjonalnych drukarkach atramentowych ukierunkowanych na najwyższą jakość druku na podłożach matowych. Jego zdolność do tworzenia głębokich, aksamitnych czerni znacząco podnosi walory estetyczne i artystyczne wydruków, czyniąc go ulubionym wyborem wielu fotografów i artystów.
