Czarny fotograficzny (Photo Black – PK/PBK)

Czarny fotograficzny (Photo Black – PK lub PBK) to specjalny rodzaj czarnego atramentu, najczęściej pigmentowego (choć w niektórych starszych lub tańszych systemach mógł być barwnikowy), stosowany w zaawansowanych drukarkach atramentowych (inkjet printers), szczególnie w drukarkach wielkoformatowych (LFP) przeznaczonych do druku fotograficznego wysokiej jakości. Jest on zoptymalizowany pod kątem uzyskania głębokiej, nasyconej czerni, wysokiego kontrastu oraz gładkiej powierzchni z odpowiednim połyskiem na podłożach błyszczących (glossy), półbłyszczących (luster, satin, pearl) oraz innych mediach fotograficznych o gładkiej, powlekanej powierzchni.

Charakterystyka i właściwości atramentu czarnego fotograficznego (PK):

  1. Wysoka gęstość optyczna (Dmax) na podłożach błyszczących:
    • Główną cechą atramentu PK jest jego zdolność do tworzenia bardzo głębokiej i intensywnej czerni na podłożach o powierzchniach błyszczących i półbłyszczących. Formulacja tego atramentu jest tak dobrana, aby cząstki pigmentu (lub cząsteczki barwnika) układały się na gładkiej, powlekanej powierzchni medium w sposób minimalizujący rozpraszanie światła i maksymalizujący absorpcję, co skutkuje wysoką gęstością optyczną (Dmax).
    • Jest to kluczowe dla uzyskania szerokiego zakresu tonalnego, doskonałego kontrastu i “żywości” kolorów w druku fotograficznym na tych specyficznych mediach.
  2. Formulacja (najczęściej pigmentowa):
    • W nowoczesnych, profesjonalnych drukarkach fotograficznych, atrament czarny fotograficzny (PK) jest zazwyczaj atramentem pigmentowym. Zapewnia to wysoką trwałość archiwalną wydruków, odporność na blaknięcie (promieniowanie UV) i często dobrą wodoodporność.
    • Cząstki pigmentu w atramencie PK mogą być specjalnie przetworzone (np. mikrokapsułkowane żywicą), aby lepiej przylegać do gładkich, powlekanych powierzchni papierów fotograficznych i zapewniać odpowiedni poziom połysku.
  3. Interakcja z podłożami błyszczącymi/powlekanymi:
    • Atrament PK jest projektowany tak, aby optymalnie współpracować ze specjalnymi warstwami przyjmującymi atrament (ink-receptive layers) na papierach fotograficznych błyszczących, satynowych, perłowych itp.
    • Dąży się do tego, aby warstwa atramentu PK miała podobny poziom połysku jak samo podłoże, co minimalizuje efekt “różnicowego połysku” (gloss differential – różnice w połysku między obszarami zadrukowanymi a niezadrukowanymi) oraz “brązowienia” (bronzing – metaliczny odcień pojawiający się w ciemnych obszarach pod pewnymi kątami patrzenia).
    • Na podłożach matowych, użycie atramentu PK jest zazwyczaj niezalecane, ponieważ może on nie osiągać tak dobrej gęstości jak dedykowany czarny matowy (MK), może się gorzej wchłaniać, dawać niepożądany połysk na matowej powierzchni i być bardziej podatny na ścieranie.
  4. Zastosowanie w zestawach wielokolorowych z przełączaniem czerni:
    • Jak wspomniano przy opisie atramentu czarnego matowego (MK), profesjonalne drukarki fotograficzne często posiadają oba typy czerni: MK i PK.
    • Drukarka automatycznie wybiera, który z tych czarnych atramentów ma być użyty, na podstawie typu medium zadeklarowanego przez użytkownika w ustawieniach druku.
    • Nowoczesne drukarki mają oddzielne kanały i dysze w głowicy drukującej dla MK i PK, co pozwala na płynne przełączanie bez straty atramentu. W starszych systemach mogła być konieczna fizyczna wymiana kartridża lub następowało automatyczne przepłukanie systemu przy zmianie typu czerni, co wiązało się ze zużyciem pewnej ilości atramentu.
  5. Wpływ na szczegółowość i kontrast:
    • Głęboka czerń uzyskana dzięki PK na błyszczących mediach znacząco poprawia postrzegany kontrast i ostrość obrazu, co jest szczególnie ważne w fotografii portretowej, krajobrazowej, produktowej, gdzie liczy się każdy detal i “uderzenie” wizualne.

Zastosowania atramentu czarnego fotograficznego (PK):

  • Druk fotografii wysokiej jakości: Na papierach fotograficznych błyszczących (glossy), półbłyszczących (luster, satin, pearl), metalizowanych.
  • Wydruki komercyjne i reklamowe: Tam, gdzie pożądany jest efektowny, dynamiczny wygląd z głębokimi czerniami na mediach o wysokim połysku.
  • Albumy fotograficzne, portfolio, odbitki dla klientów.
  • Wydruki na specjalistycznych mediach powlekanych przeznaczonych do druku fotograficznego.

Współpraca z optymalizatorem połysku (Gloss Optimizer / Chroma Optimizer):

W niektórych zaawansowanych systemach atramentowych, atrament czarny fotograficzny (PK) może współpracować z dodatkowym, przezroczystym atramentem (lub płynem) nazywanym optymalizatorem połysku (np. Canon Chroma Optimizer, Epson Gloss Optimizer). Jest on nanoszony na całą powierzchnię wydruku lub na obszary zadrukowane, aby:

  • Wyrównać poziom połysku na całej powierzchni, minimalizując różnice między obszarami o różnym nasyceniu atramentu a niezadrukowanym medium.
  • Zredukować efekt brązowienia.
  • Zwiększyć odporność na zarysowania.
  • Poprawić ogólną gładkość i jednolitość powierzchni wydruku.

Atrament czarny fotograficzny (PK) jest kluczowym elementem zestawów atramentów w drukarkach ukierunkowanych na produkcję najwyższej jakości wydruków na podłożach błyszczących i powlekanych. Jego zdolność do tworzenia głębokich, lśniących czerni przy jednoczesnym zachowaniu trwałości archiwalnej (w przypadku formulacji pigmentowych) czyni go niezbędnym dla profesjonalnych fotografów i wymagających entuzjastów druku.